Γρἀφει η Ντίνα Σ. Μήτσου
Η Κωπαΐδα υπήρξε η μεγαλύτερη λίμνη της χώρας μας. Το μεγαλύτερο τμήμα της βρίσκεται μέσα στο χώρο της επαρχίας Λιβαδειάς και το όνομα της το πήρε από την αρχαία πόλη "Κώπαι", σημερινό "Κάστρο" ή "Τοπόλια". Τα ίχνη της πόλης αυτής χάθηκαν στην αρχαιότητα. Σε αυτήν χύνονταν τα νερά του Κηφισού, αλλά και άλλων ποταμών, όπως ο Μέλανας, η Έρκυνα, ο Φάλαρος ο Κοράλιος, η Πόντζα και αρκετοί άλλοι. Κάνω αυτόν τον μικρό πρόλογο για να συνεχίσω με την έρευνα του αείμνηστου Βασιλείου Δ. Μαράντου από τον Άγιο Δημήτριο.
Η έρευνα αυτή γράφτηκε σε ένα μικρό βιβλίο από τον ίδιο και με την βοήθεια του Κώστα Κατή του δημοσιογράφου, το 1984. Είναι ένα βιβλίο που ιστορεί τα γεγονότα μετά την αποξήρανση της λίμνης μέχρι το 1952 που μοιράστηκε στους αγρότες. Εγώ θα αναφερθώ από το 1941 που ήρθανε τα γερμανικά στρατεύματα και πήρανε την κυριαρχία της Κωπαΐδας, μέχρι το 1944. Γενικός διευθυντής ήτανε ένας γεωπόνος Γερμανός και ονομαζότταν Όττο Μάγκερς. Έτσι οι αγρότες περάσανε από τα μαρτύρια της Αγγλικής εταιρίας στους Γερμανούς. Ο Μάγκερς λοιπόν είχε επιβάλλει ένα απάνθρωπο σύστημα φορολόγησης στους αγρότες και στους κτηνοτρόφους. Όσοι κτηνοτρόφοι είχανε το κοπάδια τους στην Κωπαΐδα τους φορολογούσε σε είδος, έπαιρνε τα πιο νεαρά και γερά πρόβατα και τα χρησιμοποιούσε για τις ανάγκες του Γερμανικού στρατού και των υπαλλήλων της εταιρίας. Επίσης είχε απαγορεύσει να κινείται χωρίς άδεια κάθε όχημα, κάθε κάρο με άλογα και κάθε καλλιεργητής για το θέρισμα ή για άλλες εργασίες.
Ο θερισμός την εποχή αυτή γινόταν με δρεπάνι και πολλά στάχια έμεναν στο χωράφι. Αυτά τα στάχια, στη μεγάλη πείνα που πέρασε ο λαός μας, ιδίως στα αστικά κέντρα, έκανε τους ανθρώπους να πηγαίνουν στον κάμπο της Κωπαΐδας για σταχιολόγημα (κοκολόι). Άνθρωποι νοικοκυραίοι, ακόμη και επιστήμονες πήγαιναν για μια χούφτα σιτάρι για να μην πεθάνουν τα παιδιά τους. Αλοίμονο όμως, τους είδανε οι άνθρωποι του Μάγκερς, που δυστυχώς ήτανε Έλληνες και αν πέφτανε στα χέρια τους θα τους χτυπούσανε μέχρι θανάτου. Επίσης καλλιεργούσανε πατάτες, λάχανα, καρότα, κρεμμύδια και πολλά άλλα για το στρατό τους. Όταν βγάζανε τις πατάτες, πολλές μένανε στο χωράφι, οπότε πηγαίανε την νύχτα κρυφά οι πεινασμένοι να μαζέψουνε ό,τι βρούνε για τα παιδιά τους. Ένα βράδυ είχε πάει και μια ηλικιωμένη γυναίκα και έπεσε στα χέρια ενός από τους προδότες, που την άρχισε με το μαστίγιο και με τις κλωτσιές, με τις γερμανικές μπότες που του είχανε δώσει τα αφεντικά του, μέχρι που η άτυχη γιαγιά ξεψύχησε στα πόδια του.
Άλλη μια φορά πιάσανε δύο αγρότες από τα χωριά της Θήβας, τον Γιώργο Μαλέση από το Μαυρομάτι και τον Θανάση Δημητρίου από τις Θεσπιές. Ο Μάγκερς χωρίς καμία διαδικασία τους κρέμασε στον Αλίαρτο, έξω από ένα κεντρικό καφενείο και τους άφησε κρεμασμένους δύο ημέρες για να τους βλέπουνε οι Έλληνες. Άλλον έναν από τα Βάγια, τον Γιάννη Αγγέλου τον σκοτώσανε επιτόπου για τον ίδιο λόγο. Είναι άπειρα τα εγκλήματα, οι βασανισμόι, οι φυλακισμοί, οι δολοφονίες και οι λεηλασίες των χωριού του κάμπου. Πάντως τέσσερα περίπου χρόνια οι άνθρωποι της περιοχής δεν ξέρανε από που να φυλαχτούν. Από τους Γερμανούς ή από τους καταδότες "γραικύλους" που γύριζαν στα χωριά μεταμφιεσμένοι πότε σαν μαυραγορίτες και πότε με άλλες πλαστές ιδιότητες για να μαζέψουνε πληροφορίες σχετικά με την οργάνωση της αντίστασης, ενώ την επόμενη μέρα εμφανίζονταν με τους Γερμανούς στα μπλόκα και συνελάμβαναν ανύποπτους ανθρώπους για να γεμίζουν τα κολαστήρια τους.
Όταν τον Οκτώβριο του 1944 οι Γερμανοί γκρεμίστηκαν και αφανίστηκαν, τότε η Αγγλική Εταιρία ξαναγύρισε στην Κωπαΐδα και άρχισε να βασανίζει τους αγρότες και να τους εκμεταλλεύεται ώστε το εισόδημα που έπαιρναν να μην έφτανε για να ζήσουνε. Έτσι πήγαινε η ζωή τους μέχρι το 1952 που μοιράστηκε ο κάμπος σε όλα τα χωριά και αρχίσανε σιγά-σιγά να παίρνουν ανάσα, να τραγουδάνε στη δουλειά και να χαίρονται όσο κουρασμένοι και να ήταν.
Τελειώνοντας θέλω να πω οτι όσα έγραψα περιληπτικά ήταν μόνο ένα κεφάλαιο από την έρευνα του Βασιλείου Μαράντου.
Ας είναι η μνήμη του αιώνια.
Ευχαριστώ και τον αντιστράτηγο συγχωριανό μου, Βασίλη Γκάγκαρη. Να είναι καλά αυτός και η οικογένεια του. Ευχαριστώ για τις δημοσιεύσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου