Tο αντικείμενο του δωδεκαμήνου είναι απέραντο καθώς είναι πασπαλισμένο με πολύ φαντασία. Φανερώνει ωστόσο πολλές αλήθειες και προκαταλήψεις και είναι ‘’ολόφορτο’’ με τη γοητεία που ξεχύνεται από την παράδοση.
Ο Ιανουάριος είναι ο πρώτος και σπουδαίος μήνας της χρονιάς γι’ αυτό άλλωστε ευχόμαστε καλή πρωτοχρονιά. Οι ευχές που τόσο άφθονα και ανοιχτόκαρδα δίνονται την ημέρα αυτή είναι μια μαγευτική περιχαράκωση για ότι φοβόμαστε, με την σκέψη πάντα στην υγεία, και την παρουσία όλων των ανθρώπων του σπιτιού.
Η ευχή ήταν και του χρόνου να ‘μαστε όλοι στο μέτρο, όπως μου έχει αφηγηθεί μια πολύ αγαπημένη γηραιά κυρία η αείμνηστη Αικατερίνη Ν. Κουτσοβασίλη.
Όπως μου έχει πει τα κύρια στοιχεία που ασχολείται το σπίτι του χωριού από την ημέρα των Χριστουγέννων έως τα Θεοφάνεια ήταν τρία. Η εστία (το τζάκι), τα γεύματα και η φιλοξενία. Διηγώντας τα με δικά της λόγια και ιδιωματισμούς που γοητεύουν τον ακροατή, μιλά για τη χαρά της συγκέντρωσης γύρω από το τζάκι με τη ζεστασιά της αγάπης, της αρχοντιάς και της φιλόξενης μορφής του εορτασμού.
Με νοσταλγία θυμάται την εποχή που ήταν ακόμα κοπέλα στο αρχοντικό του πατέρα της, τον τρόπο που τηρούσαν τα έθιμα και το ρόλο της νοικοκυράς του σπιτιού που μάζευε παιδιά και εγγόνια γύρω από την ιέρεια της εστίας, τη φωτιά, και εκεί σαν δεύτερη εκκλησία κάνανε τις δεήσεις τους με ευχές για την «καλοχρονιά ».
Άπειρα τα έθιμα στα χωριά από το φίλεμα της βρύσης και το πρώτο νερό που έμπαινε στο σπίτι, το σπάσιμο του ροδιού, το ποδαρικό και τα γλυκά που αφήνανε στο τραπέζι για να περάσει ο Άγιος Βασίλειος να γλυκαθεί και να ρωτήσει τα ζωντανά του σπιτιού αν καλοπερνάνε.
Επίσης η θεία Κατερίνη μου αφηγήθηκε το έθιμο της βασιλόπιτας και τον τρόπο παρασκευής της ο οποίος ήταν πολύ παλιός.
«Την πίτα που θα φτιάξεις για το σπίτι σου πρέπει το αλάτι να είναι απ’ το γιαλό φερμένο και τ’ αλεύρι πρωταλεσμένο. Θα τη σταυρώσεις τρείς φορές πριν τη ζυμώσεις και όσο φτιάχνεται και ψήνεται κακό δεν θα βγει από το στόμα σου. Και σαν την ετοιμάσεις, θα τη βάλεις μέσα σ’ ένα πιάτο κάτασπρο ρίχνοντας στάρι γύρω γύρω, στη μέση θα βάλεις ένα κερί και θα βάλεις την πίτα στη δεξιά γωνιά του σπιτιού για να την ευλογήσει μαζί με το σπιτικό σου ο Άγιος Βασίλης»
Ας είναι ευλογημένη η μνήμη των παλιών διδασκάλων και λαογράφων που κατάλαβαν την σημασία της εθνικής ζωής και κατέγραψαν πριν από πολλά χρόνια τα παραδοσιακά έθιμα και μας έδωσαν περιγραφές για τα ήθη, τον τρόπο ζωής, το ντύσιμο, τους χορούς και τον λόγο του Ελληνικού λαού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου