Κορώνεια και Γουσταύος Φλομπέρ

Αθήνα, Δαφνί, Ελευσίνα, Πλαταιές, Θεσπιές, Λιβαδειά, Αράχωβα, Δελφοί, Θερμοπύλες, Νεμέα, Μυκήνες, Άργος, Σπάρτη, Μεσσήνη, Βάσσες, Ανδρίτσαινα, Ολυμπία... Μερικοί από τους σταθμούς του ταξιδιού που έκανε ένας μεγάλος συγγραφέας, ο Γουσταύος Φλομπέρ, στην Eλλάδα του 1850. Aυτό το ταξιδιωτικό οδοιπορικό που ο Κ.Θ. Δημαράς θησαύρισε από το σώμα των περιηγήσεων του Φλομπέρ, κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Tο ταξίδι στην Eλλάδα, Δεκέμβριος 1850 - Φεβρουάριος 1851». Tο βιβλίο διαβάζεται διαρκώς από τους αναγνώστες και βρίσκεται  σε έκτη έκδοση. O πρόλογος του K. Θ. Δημαρά (ένα σύντομο δοκίμιο για τα μικρά περιηγητικά κείμενα) και η λαμπρή Μετάφραση του Παύλου Zάννα, περιήγηση, ταυτόχρονα, στο γλωσσικό σύμπαν του Φλομπέρ και άσκηση ύφους για τα μετέπειτα αριστουργήματά του. «Ήλιος, ελευθερία, πλατύς ορίζοντας» είναι τα βασικά στοιχεία που συναντά στο ταξίδι του στην Ελλάδα το 1850 ο Γάλλος μυθιστοριογράφος, αλλά και τις αντιφάσεις της νεότευκτης χώρας. Όλα αυτά περιγράφονται με έναν τρόπο άμεσο, σχεδόν ασθματικό, με τη βροχή να κατρακυλά στην πλάτη του στο μεγαλύτερο μέρος του ταξιδιού του, και αποτυπώνονται στις ακριβόλογες σημειώσεις του που, πάρα τη συχνά βιαστική γραφή τους, δεν παύουν να είναι πάντα κείμενα του Φλομπέρ.

Ακολουθεί το απόσπασμα , που αφορά τον (τότε) Κουτουμουλά (και τώρα Κορώνεια): Απολαύστε την Κορώνεια του 1850

ΚΟΡΩΝΕΙΑ

Στο χωριό Ζαγαρά ή Ευαγγελίστρια θα πάρουν πρωινό καταγής σε μια κουβέρτα που δανείζονται από τους χωρικούς. Υστερα ο δρόμος ξανοίγεται σε μια απαλή καμπύλη που τη σημαδεύουν συστάδες από μικρές βαλανιδιές. Αριστερά το καστανοκόκκινο δάσος και στο βάθος δεξιά λαμποκοπά η λίμνη Κωπαΐδα και η πεδιάδα του Ορχομενού. Ανάμεσα σε καλύβες και σε στρούγκες, όπως λοξεύει ήσυχα η κατηφοριά, πέφτουν στην Κορώνεια ή Κουτουμουλά, όπως την έλεγαν τότε. Εδώ τον εντυπωσιάζει ο κύκλιος χορός των γυναικών του χωριού και το τραγούδι τους, με την ευρύτητα και τη σοβαρότητα που αναδύεται πίσω από μια αυστηρή, ορεσίβια παράδοση. Σε εμάς μένει να παρατηρήσουμε ότι ο λαμπρός ήλιος είχε χαρίσει μια από εκείνες τις υπέροχες ελληνικές  χειμωνιάτικες μέρες.

“Κουτουμουλά -Τριγυρνούσαμε στους δρόμους του χωριού όταν ακούσαμε φωνές να τραγουδούν μαζί, και μονομιάς σε μια πλατεία είδαμε μια ομάδα γυναικών, με τα παρδαλά τους ρούχα, που χόρευαν σε κύκλο πιασμένες χέρι χέρι. Δίχως διόλου να είναι φωνακλάδικο σαν τα ελληνικά τραγούδια, ήταν κάτι πολύ πλατύ και πολύ σοβαρό. Σταμάτησαν τον χορό τους για να μας δουν να περνάμε. Ο δρόμος βρισκόταν ανάμεσα στην πλατεία κι έναν τοίχο· στην ποδιά του τοίχου, να λιάζονται στον ήλιο, ήταν κι άλλες καθισμένες, και ξαπλωμένες καταγής, να απλώνονται σαν να ήταν πάνω σε χαλί. Όνειρο ευτυχίας του Παπετύ! Μία γυναίκα με το κεφάλι της στα γόνατα μιας άλλης που την ξεψείριζε. — Μικρό παιδί με άσπρο πάνινο σκουφί, σκεπασμένο χρυσά γρόσια, με κρασουλιά ψώρα στο πρόσωπο. Όταν βρεθήκαμε σε απόσταση βολής καραμπίνας πιο χαμηλά από το χωριό, ο οδηγός μας μάς ανάγκασε να γυρίσουμε πίσω, ο δρόμος είχε βουλιάξει. Ξαναείδαμε ψηλά το παρδαλό σμάρι από όλες αυτές τις γυναίκες που μας παρακολουθούσαν από μακριά– θα συνέχισαν άραγε τον χορό τους;”